Inheemse planten, wat zijn dat eigenlijk? Wat hebben ze te maken met biodiversiteit? Lees verder en je weet het. Inclusief tips om een inheemse plant of meer in je tuin te zetten (en er mooi uit te laten zien!).
Wat zijn inheemse planten?
Je kent het woord inheems vast als het gaat over volkeren die van oorsprong in een gebied voorkomen. Maar het woord wordt ook gebruikt voor dieren en planten. Inheems is een biogeografische statusaanduiding, aldus Wikipedia, en betekent dat een soort in nature in het gebied voorkomt. Dat wil zeggen spontaan en zonder menselijke invloed. Inheemse planten worden ook wel heemplanten genoemd.
Een Groot Geaderd Witje op Rode Klaver
Waarom zijn inheemse planten belangrijk?
Inheemse planten staan in de belangstelling omdat het zo erbarmelijk gesteld is met de biodiversiteit. Biodiversiteit draait om de soortenrijkdom in een gebied, in dit blog leggen we dat beter uit. Rapport na rapport toont aan dat onze biodiversiteit instort. In Nederland is in een aantal decennia tot wel 75% van insectenpopulaties verdwenen. Wetenschappers noemen het een grote aanslag op de kringloop van het leven. Insecten zijn niet alleen nuttig voor bestuiving, ze zijn natuurlijk ook voer voor vogels, voor vissen, voor amfibieën....als ze er zijn. Genoemde oorzaken voor de dramatische afname van insecten: verdwijnen van leefgebied, door verstedelijking en door grootschalige landbouw met monoculturen, en het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen.
Al die bijzondere insecten, van allerlei bijen en microvlinders tot kevers tot zweefvliegen en zo verder, zijn op Nederlands grondgebied eeuwen en eeuwenlang gecoëvolueerd met planten. You scratch my back, I scratch yours... Jij biedt mij lekkere nectar, ik geef je er bestuiving voor terug. Planten en insecten hebben zich op elkaar aangepast, zodat ze beiden (soms via een omweg) voordeel van elkaar hebben. Maar dat betekent voor sommige soorten, zowel planten als insecten, ook dat ze afhankelijke van elkaar zijn geworden. Als een plantensoort verdwijnt, kan daardoor ook een insectensoort verdwijnen.
En daarom zijn inheemse planten zo belangrijk. We moeten het zo aangenaam mogelijk maken voor de insectensoorten die er nog wel zijn. Alleen zo kunnen we voorkomen dat ze uitsterven. In je eigen tuin kun je een plantje bijdragen!
Groot Dikkopje op Wilde Bertram
Waarom zijn er weinig inheemse tuinplanten?
Kleur! Bloei! Makkelijk te onderhouden! Dat waren de eisen die we jarenlang stelden aan onze tuinplanten. En natuurlijk wilden we in onze tuinen graag iets anders zien dan je al in het weiland of in de berm langs de sloot zag staan. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw was het eten van een ananas of avocado ook iets enorm sjieks en extravagants. Iets van verre oorden. Iets dat we niet vaak zagen. Ook in onze tuinen wilden we wat spannends, iets exotisch!
En veredelaars en kwekers kunnen al die pracht maken. Die kruisten en kruisten en maakten de prachtigste plantensoorten die het fantastisch doen in onze tuinen: ze bloeien lang, hebben grote bloemen, ze weerstaan allerlei ziektes met gemak, ze blijven netjes op hun plek staan en gaan niet woekeren door je tuin.
Jammer alleen dat inheemse insecten er niet zoveel mee kunnen. Honingbijen misschien wel, die snoepen van veel, maar bijvoorbeeld de kattenstaartdikpootbij, die heeft de inheemse plant Kattenstaart nodig voor nectar en stuifmeel. Als die plant nergens meer te vinden is: weg kattenstaartdikpoot.
De kattenstaartdikpootbij op een Grote Kattenstaart
Wat kan jij doen met heemplanten?
Eerlijk is eerlijk, je las het hierboven al: inheemse planten hebben vaak een subtielere schoonheid dan die doorgekweekte prachtexemplaren die we doorgaans in onze tuinen zetten. Ze bloeien korter. Ze hebben vaak wat subtielere bloemen. Ze stellen wat meer eisen aan de grond, want ze komen van oorsprong voor in weiland, langs bosranden, op kalkgronden in Limburg of juist in duingebied... Logisch dat ze zich daar helemaal aan hebben aangepast. Al is gemiddelde tuinaarde (dus door mensen gemaakte aarde, niet de grond die van oorsprong ligt in het gebied waarop je huis staat) voor veel soorten prima.
Geel Walstro
Dus wat kan je met inheemse planten? Toch weer in je tuin of op je balkon zetten! Verwennen maar, die insecten! En om het leuk en makkelijk te houden, mix je ze lekker met de meer exotische soorten.
Hoe combineer je inheemse planten in je tuin?
Je kan je tuin er natuurlijk helemaal vol mee zetten, met inheemse planten. Maar je kan er ook voor kiezen, en dat raden wij aan, om een mooie mix te maken. Je hoeft niet meteen helemaal radicaal te gaan, voeg gewoon wat dotjes inheems toe aan je tuin of op je balkon. Of ga voor onze kant-en-klare tuinpakketten vol inheems. Elk dotje inheems telt!
